Het recht op water in Europa wordt bedreigd door klimaatverandering en onvoldoende maatregelen. De recente watertekorten in verschillende delen van het continent vragen om een dringende, duurzame aanpak. Maar is er genoeg gedaan om Europa te beschermen tegen de dreigende waterschaarste crisis?
Bedreiging voor de toegang tot water
Het recht op water is een fundamenteel mensenrecht, maar het blijkt dat dit in Europa onder druk staat. Inwoners van verschillende regio's, zoals Berrien in Frankrijk, hebben te maken gehad met watertekorten als gevolg van extreme droogtes. Ondanks maatregelen om dit recht te beschermen, lijken deze misschien niet voldoende om de groeiende uitdagingen het hoofd te bieden.
Klimaatverandering en watertekorten
Klimaatverandering is geen ver-van-ons-bed-show meer. Het beïnvloedt nu al de toegang tot water in Europa. Van de waterproblemen in het kleine Berrien tot het strenge waterverbod in het zuiden van Barcelona, weinig hoeken van Europa zijn gespaard gebleven tijdens de ongekende hittegolf die het continent vorige zomer teisterde. Dit probleem moet op de agenda staan van elk Europees land.
Op supranationale beleidsniveau is er enige vooruitgang geboekt, maar er is nog veel werk aan de winkel. De Right2Water-campagne heeft de EU opgeroepen het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen formeel te implementeren. In reactie hierop heeft de Europese Commissie een verplichting opgelegd aan lidstaten om de toegang tot veilig drinkwater voor iedereen te verbeteren of te handhaven, met speciale aandacht voor kwetsbare en gemarginaliseerde groepen.
Aanpak van waterschaarste verschilt van land tot land. Portugal is een goed voorbeeld van een proactieve aanpak. Het land heeft na jaren van dictatuur en revolutie gigantische stappen gezet in de hervorming van haar waterbeheer. Het land heeft uitgebreide wetenschappelijke studies uitgevoerd naar de waterbronnen en een wettelijk kader gecreëerd waarbij menselijke consumptie prioriteit heeft boven industrieel en agrarisch gebruik.
Mensenrechten en de realiteit
Hoewel politici de juiste dingen zeggen over 'mensenrechten op water en sanitaire voorzieningen', kunnen de genomen maatregelen nog steeds tekortschieten. Dit is duidelijk zichtbaar in Portugal, waar de regering ondanks haar proactieve aanpak te maken krijgt met kritiek over verhoging van de waterprijzen. Deze maatregel kan kwetsbare gezinnen in waterarmoede duwen.
Industriële expansie en watervoorraden
Grote bedrijfsuitbreidingen kunnen ook lokale watervoorraden in gevaar brengen. Dit is zichtbaar bij de Tesla-fabriek in Brandenburg, Duitsland, waar de uitbreiding zoveel water verbruikt dat er nieuwe ondergrondse bronnen moeten worden aangeboord. Ondanks de economische voordelen voor de regio, waarschuwen lokale bewoners en experts dat de drinkwatervoorraden binnenkort kunnen opraken.
Noodzaak van rigoureuzer waterbeheer
Ondanks enkele belovende stappen is het duidelijk dat Europese overheden onder mogelijk EU-toezicht een veel striktere en geïntegreerde aanpak van waterbeheer moeten aannemen. Dit moet rekening houden met onze veranderende klimaat en de menselijke rechten centraal stellen in alle beslissingen over het waterbeleid.
