Bijna acht jaar na het ondertekenen van de Parijse Overeenkomst gaat de VN de voortgang van landen analyseren met de eerste Globale Stocktake. Het doel: de collectieve vooruitgang evalueren en de klimaatdoelen aanscherpen.
Wat is de Globale Stocktake?
Het is bijna acht jaar geleden dat 193 staten en de Europese Unie de Parijse Overeenkomst ondertekenden om de wereldwijde opwarming te beperken tot 1,5 °C boven het pre-industriële niveau. De eerste Globale Stocktake van de Verenigde Naties staat op het punt te onderzoeken hoeveel vooruitgang er is geboekt. Deze evaluatie, die begon in 2022 en elke vijf jaar zal plaatsvinden, fungeert als een soort inventarisatie van de collectieve inspanningen van landen om de klimaatdoelen te bereiken.
De Parijse Overeenkomst streeft naar het beteugelen van de wereldwijde opwarming om de meest ernstige gevolgen van klimaatverandering af te wenden. De ondertekenaars hebben zich ertoe verbonden de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur ruim onder de 2°C te houden en streven ernaar de temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau. Op dit moment staat de opwarming al op 1,1°C, wat al heeft geleid tot extreem weer, waaronder hevige regenval en meer intense hittegolven en droogtes.
Waarom is de Globale Stocktake belangrijk?
Volgens het klimaatrapport van de VN van vorig jaar zetten de huidige klimaatbeloften van landen ons op een koers naar een opwarming van 2,5°C tegen het einde van de eeuw. De Globale Stocktake is niet alleen bedoeld om onze collectieve voortgang te beoordelen, maar ook om te benadrukken waar we tekortschieten. Zo kunnen beleidsmakers identificeren waar sterkere actie nodig is en kunnen ze 'koerscorrecties' aanbrengen. De evaluatie beoogt ook om barrières te identificeren en 'uitvoerbare, effectieve en goedkope' acties aan te reiken om de uitstoot van broeikasgassen te beperken.
Hoe kunnen we de wereldwijde opwarming beperken?
Volgens de Verenigde Naties moet de wereldwijde uitstoot bijna gehalveerd worden tegen 2030 om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C. Dit betekent dat de door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen uiterlijk in 2025 moet pieken en tegen 2030 met 43% moet afnemen. Dat houdt in dat we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen moeten verminderen door over te schakelen op hernieuwbare energie en elektrische voertuigen, de energie-efficiëntie moeten verbeteren, voedselverspilling moeten verminderen, ontbossing moeten tegengaan en ecosystemen moeten herstellen.
Tijdens de COP28 in november worden, naast de resultaten van de Globale Stocktake, ook andere klimaatgerelateerde kwesties besproken. Deze kwesties omvatten verlies- en schadefondsen, waarbij rijke landen kwetsbare ontwikkelingslanden helpen om de directe gevolgen van klimaatverandering te bestrijden en te beperken. Er zal ook discussie zijn over hoe een rechtvaardige transitie naar hernieuwbare energie kan worden bereikt, naast andere klimaatgerelateerde zaken.
